8 класс

Қазақстан тарихы

1. Оқылықушыларды іздену әдіс арқылы топтарға бөліп ұлттық ойындар мен спорт жарыстарымен, мерекелермен таныстыру.
2. Оқушылардың білімің дамыту және ой өрістерін кеңейту.
3. Ұлттық ойындар мен спорт жарыстарының денсаулық үшін орны ерекше екеніне тәрбиелеу.

Сабақ түрі: жаңа мағлұмат алу.

Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасы

1. Қазақтардың тұрғын үйлері.
2. Мал шаруашылығы, жүт туралы түсінік.
3. Топ бойынша алдын ала дайындаған жұмыстары;

1) Ұлттық ойындар-топ басшысы ұлттық ойындар дене шынықтыру, жастардың ақыл-ой қабілетін арттыру сияқты міндеттер атқарған.

Балалар арасындағы көп тараған ойынның бірі-Айгөлек.

Ежелгі ойындардың бірі-ақсүйек.

Бозбалалар мен жігіттердің ойыны аударыспақ кезінде олар екі-екіден ордадағы алаңға шығып, бірін-бірі ат үстінен аударып түсіру үшін күш сынасады.Әбжілдік пен төзімділікке тәрбиелейтін ойынның бірі ат үстінде шауып келе жатып жерден күміс алу болатын. Ер адамдардың кеңінен тараған ойыны-көкпар тарту.

Бәйге ондаған, кейде тіпті жүздеген бас мол,әсемдік әшекей бұйымдар, күміс және алтын тайтұяқтар тігілетін. Ат жарыстарына қазақтар да қатыстырыла беретін. Халық арасына тараған спорт жарыстарының бірі-қазақша күрес.

Оқушылардың көрінісі;Қазақша-күрес ойының көрсете отырып, баяндау.Қазақ тарихында Қажымұқан Мұнайтпасұлы, Балуан Шолақ сияқты басқада балуандар ұмытылмастай болып есте қалды. Тақшада;Қажымүқан сурет арқылы жұмыс жүргізу. Алтыбақан суреті арқылы жұмыс жүргізу.

2). Наурыз тобы;

Қазақтар көктемгі күн мен түннің теңелуін Жаңа Жылдың басы-Наурыз мерекесін атап өтеді.

Наурыз парсының «новруз» «жаңа жыл» деген сөзі мен мағыналас. Ол-баяғы заманнан келе жаткан, мереке.

Бұл күні ұрысккеріс, соғыс атаулы тоқтатылады. Бұрын бір бірімен ренжісіп қалған адамдар қайтадан татуласады, өткен-кеткен өкпе ренжістердің бәріде кешіріледі. Әркім өз үйлерін тәртіпке келтіреді, сыпырып, тап-таза етіп кояды. Наурыз дастарханы топтың дайындаған дастарханына назар аударып, баяндайды.

Қазақтардың денсаулығы.

18 ғ белгілі ырыс зертеушісі И.Г Андрееевтің сөзімен айтқанда, «олардың (қазақтардың -авт.) арсында көптеген адамдар 100 жасқа дейін, тіпті одан да көп жасаған» қазақтардың мықты денсаулығы мен ұзақ жасауы бірқатар маңызы фактоларға байланысты. Біріншіден, дала тұрғындары өмірінің көп уақытын таза ауада өткізеді, т.б

Екінщшіден, қазақтар экологиялық таза тағам түрлерін ішіп-жеген. Олардың сүйікті сусыны қымыз болды. Ал қымыздың адам денсаулығына пайдасы орасан зор еді. Қымыздың емдік қасиетін ырыс шенеуніктері-де жақсы білді.Мәселен, 19 ғ орта кезенде Томек губерлиесіның губернаторы Супрунюк әр жаз сайын Құлынды даласында болып, қымызбен емделген. Үшіншіден, дала тұрғындардың өмірі ат үстүнде өтті.

Төртіншіден, қазақтар арақ-шарап ішіндіктен аулақ болды, темекі-де тартпады. Бесіншіден, маман дәрігерлер болмасада қазақтар білікті халық емшілірінің ем-домын пайдаланды.

Халық емшілері, олардың пайдаланған заттары туралы;

1. Аюдын майы
2. Жылан уы
3. Борсық майы
4. Итмұрын мен миянын тамыры: (оқушылардың ізденуі арқылы дайындаған қосымша мәліметтері)

3). Бекіту кезені. Әр топтың дайындаған тест жұмыстары бойынша тапсырмаларды орындаған (10 минут)

4). Жеке оқушыларға тапсырма (нашар оқит оқушыларға)

1. Қазақтардың ұзақ жасалуына қаңдай тағам түрлері ықпал етті?
2. Қазақтардың ұзақ өмір сүруінің сырын автор оқулықта қалай түсіндіреді?тауып, оқып бер.

5). Бағалау: Топ басшылардың бағалау парағын толтыру, қортынды жасап балдарын есептеу.

$25. Қазақ халқының мерекелері мен ұлттық ойындары.

1. Ер адамдарда кең тараған ойын?

А. Асық ойнау Б. Жамбы ату В. Желік сындыру С.Көкпар

2. Ежелден келе жаткан ойын?

А. Айғалек Б. Ақсүйек В. Аудараспақ С. Алтыбакан

3. Балаларының көп тараған ойыны?

А. Алтыбакан Б. аударыспак В.айкөлек С. жамбы ату

4. Халық арасында кең тараған ойын?

А. Алтыбакан Б. Қазақша күрес В. жамбы ату С. асык ойнау

5. Әбжілдік пен төзімдікті қажет ететін ойын?

А. Көкпар Б. Күміс алу В. Қыз қуу С. Асық ату

6. Барлық тиындарды өткізілетін ойын түрі?

А. Аударыспақ Б.Қазақша күрес В.Асық ойнау С.Қыз қуу.

7. Қазақтар қатысатын ойын?

А. Жілік сындыру Б.Ат жарысы В.Күміс алу С. Қуу

8. Халық киімдері көкке көтеріп, құрмет тұтқан?

А.Қазақтар Б.Қыздарды В.Палуандарды С.Балаларды.

9. Боз балалар мен жігіттердің ойыны?

А. Көкпар В. Аударыспақ В.Асық ойнау С.Күміс алу

10. Жас мөлшерімен, салмағы шектелмей ойын түрі?

А. Аударыспақ В. Жілік сындыру Б. Қазақша күрес С.Көкпар